LameziaTerme.it

Il giornale della tua città



U pani ‘i casa e ‘a “vaccarella”

3 min di lettura
pane fresco

Il pane fatto in casa si faceva ogni 15/20 giorni o addirittura ogni mese

‘U nannu purtava alla casa fhraschi, saramenta e ligna di jusu (partiri).

‘U nannu avia tanti piazzi di terra: Fhilicetta, Vuascu e Pullu, accusi’ quandu putava l’alivi tagliava ‘i fhraschi e li ligna a misura e li mintia a ‘asciucari, quandu putava ‘a vigna ammazzava ‘i saramenta e li purtava alla casa, puru quandu ancun’arvulu cadia ccu llu viantu o nun fhacia fruttu ‘u taggjiava e llu purtava alla casa.

‘Na vota si cucinava allu fhucularu e lli ligna, ‘i saramenta e li fhraschi sirvianu puru ppi llu fhurnu.

Alla Fhilicetta, ‘u nannu, mintia llu granu e, ‘na parti era ppi llu comitu e sirvia alla fhamiggjia ppi llu pani, ‘u di cchjiù u vindia. Ppi fhari ‘u pani, annestra da fharina cci vulia puru ‘u livatu.

‘U livato vinia ‘mpristatu di ‘na fhamiggjia all’autra, era ‘nu giru. Mi ricuardu ca si mintia ‘ntra nu piattu e a chi sirvia du vicinatu e di parianti si dunava. ‘U pani era buanu, ma era ‘na fhatigata ‘mpastari a fharina ‘ntra majilla.

‘A nanna e lli zzii pugnjiavanu a fharina ‘mpastata e la giravanu sempri, quandu era pronta fhacianu ‘i vuccillata, ‘i pani, ‘i pitti. Io, ch’era criaturu mi dicia ‘a zza Peppa e ‘a zza Nannuzza “Cicciu’ ti fhacimu ‘na vaccarella (meggjiu cunusciuta cumu ‘minnuzza). A vaccarella era un po’ d’impasto steso a forma di quadrato e sul quale venivano impresse le forme lasciate dal ricciolo del manico della paletta, che serviva a (scanari) dividere l’impasto in pezzi.

Alla fhini ‘sti pani,vuccillati e vaccarella si mintianu allu caudu a livitari. Mo’ si putia priparari ‘u fhurnu: ccu llu scupulu vagnatu si pulizzanu ‘i vasuli e si mintianu ‘i fraschi pronti ppi essari appizzati. ‘Mpena ‘u pani era fhattu (lievitato), tutti pronti ppi ‘mpurnari.

‘U fhurnu era statu appizzatu du nannu, subitu ‘a nanna “Giuse’ ha vistu sa petra è jianca”. Nel forno tra i mattoni refrattari era inserita una pietra calcarea, che il calore la faceva diventare bianca, questo era il segnale che il forno era pronto per la cottura del pane. Subitu ‘mpena ‘u nannu rispundia “si”, tutti pronti, ‘i zii mintianu ‘i pani supra ‘a pala e la nanna ‘nfhurnava.

‘U pani stava ‘ntro’ fhurnu tutta a notti, ‘u jiuarnu dopu si mintia dintra ‘i cisti. Quandu ‘u pani cucia, c’adduru chi si sintia ‘ntra casa e ‘ntra vinella. Adduru era cchjiù forti quandu ‘ntro’ fhurnu c’eranu puru pitti e pizzi ccu: pumaduari, alivi e sardi, o pizzi chjini ccu: ova, fhazizza e frittuli. Basta mi si sta ‘mbriacandu ‘u ciarviallu d’adduri e di ricuardi.

L’urtima cosa, ‘u pani ‘i casa era bbuanu puru quandu era tuastu, piro’ ‘u nannu ppi mu fhari mangiari ccu cchjiù gustu mi dicia “Cicciu’ mo’ ti fhazzu ‘na giurgiulena, io tuttu cuntiantu dicia “Si”. A giurgiulena era ‘na fhilluzza ‘i pani taggjiata fhina fhina ccu llu curtiallu d’anniastu, chi taggjiava cumu ‘u rasualu.

Chjsti eranu ‘i bialli tiampi ‘i ‘na vota.

Francesco Domenico Mete

Click to Hide Advanced Floating Content

Diabolik

Diabolik